úvod jiné povídky" (sv. 3, č. 9, str. 158): Powiemy jedną bajeczkę z czasów pierwobytnych, przedpotopowych, kiedy bydełko i zwierzęta, ryby i ptaszęta, jako pierwsi osadnicy świata, ani znali ani wiedzieli, jaki czém žyó mieli; jescze nie obeznali się byli, ani z ludźmi, ani z miejcsem, ani z własnym bytem, i nie wiedzieli jescze co to porządek i zwierzchność, kogo można nękać, o kogo trzeba się lękać, bo tež i porozumieć się trudno było: jedni mówib po polsku, drudzy po niemiecku, inni nie-wiedzieć po jakiemu.

Jednodušší pak úvody povídek č. 11, sv. 4, str. 166: Był kiedyś dawno przed laty, nie ubogi, nie bogaty, nie szlachcic, nie pan wielmożny, — ale prosty sobie kmiotek . . . Povídky č. 1, sv. 2: Kiedyś, tu. za owych czasów, gdy pośród pól, łąk i lasów, nie, dzisiejsze, ale dawne działy się cudy przesławne, — był dziad i babka . . . Literárního původu jest nejspíše úvod povídky č. 11, sv. 3, str. 189: Od czasu strącenia swojego, djabii zaczęli nawiedzać świat ten biedny, i pragnąc niedoli i zatracenia rodu ludzkiego, natworzyli w nim różnych występków, zbrodni i nieszczęść: pychy, zbytków, chciwości, zdzierstwa, nienawiści, pogardy, niesprawiedliwości i nieposłuszeństwa, a ztąd powstały różne klęski: głód, mór i wojna, nędza i rozpacz, płacz i narzekanie. Ale stan tald, był tylko za morzami, nie u nas, bo kraj nasz samymi tylko kmiotkami zaludniony, był niegdyś bardzo szczęśliwy, każdy w .nim zajmował się rolą i na kawałek chleba pracował, a wdzięczna ziemia tak rodziła, že zbiór jednoroczny i swoich pracowników wykarmiał i jeszcze za-morczyków żywił. . . Nasleduje verse o hloupém čertu, šizeném od sedláka,

Něco přesněji určena doba děje v některých běloruských povídkách: Tak tydzień tamu, adzin czälawiek na toj buok Woukawyska jechau da pana s pismom. (Federowski II, 130 č. 96), podobně ib. T. 4 č. 2), U hetu nidzielu jechau z Talkaucou czälawiek (ib. č. 97), pod. ib. 131 č. 98). Tak rúk pryjechalo da Dalistowa siered dnia mnůstwo cyhanůu (ib. ІІТ. 55 č. 104, pôd. ib. 1.7 č. 11, 6 č. 7.). Nidaunokale Zelwy było hetako zdarenio (ib. I. 5 č. 5, pod. 6 č. S). Niwelmi dauno było zdarenio u Łys-kawi (ib. I. 75 č. 216). Дауно тое было мабыць ещэ тагды, як y наш край прышли цыганы (Сержпутовскій 183 č. 80). Takové bývají ovšem úvodj^ pověstí namnoze místních, nikoliv pohádek, báchorek.

Děj některých běloruských i maloruských povídek klade se do doby roboty. Tak děj povídky z minské g. novogrud. okr.: Гэто было запа-нами, як мѣли панэ волю над мужыками (Шейн 186, č. 88), a pod. jen stručněji z mogilev. g.: Дзѣло было за панами (ib. 190. č. 90), (Сержпутовскій 143, č. 70). Adnahó razu jak jeszcze za panszczyznu służyli, było takoje zdarenio (Federowski III, 28 č. 68a. Dauńei było za pánščyny (Klich 14 č. 8). Za panszezyny adzin czaławiek nie zapłaciu panu (Federowski I, 225 č. 1083; pod. ib. 226 č. 1084). Етаища была ва уремя крипастнога права (Добровольскій 355, č. 9) ze smolenské g.

To nalézáme též v maloruských' povídkách: Колись як ще були люде паньскі, и в одного пана служив чоловік (Рудченко I., 60 č. 33) z kijev. g. Давно колысь, ще за панщыры y нас такы в Иржавцы та жила моейи бабы баба (Гринченко IV, 145 č. 176). Ще за пан-ського права одын чоловик та зробыв соби... (ib. 400 č. 369).